Bảng chữ cái và quy tắc trong tiếng Thái Tiếng_Thái

Tiếng Thái có 44 phụ âm, cộng thêm 9 nguyên âm được viết theo 14 cách khác nhau. 16 trong số 44 phụ âm là thực ra không cần thiết vì chỉ có 28 phụ âm là cơ bản, còn lại là các phụ âm ghép.

Ngoài ra còn có 4 dấu thanh (mái ệc, mái thô, mái tri, mái chặt-ta-wa), thanh bằng không có dấu và 28 dấu nguyên âm. Các văn bản tiếng Thái được đọc từ trái qua phải, và giữa các từ trong cùng một câu thì không chừa khoảng cách, điều này chắc chắn gây nhiều khó khăn cho những người mới đầu học tiếng Thái.

Phụ âm

Trong tiếng Thái có 44 phụ âm tạo thành 20 giọng phụ âm. Trong các phụ âm sau đây, vần đầu tiên để chỉ dạng thức của phụ âm (thường đi với chữ nguyên âm), và chữ đi sau vần là tên để nhận dạng phụ âm đó.

Các 44 phụ âm này được chia làm 3 lớp: Cao, Trung và Thấp, để biểu thị cho cách đọc khi đi với các dấu. Trong 44 phụ âm, có 2 phụ âm không còn dùng nữa là: ฃ và ฅ

Ký tựTên gọiRTGSIPALớpGhi chú
Tiếng TháiRTGSÝ nghĩaPhụ âm đầuPhụ âm cuốiPhụ âm đầuPhụ âm cuối
กก ไก่ko káycon gàkk[k][k̚]trung
ขข ไข่khó khàiquả trứngkhk[kʰ][k̚]cao
ฃฃ ขวดkhỏ khuộtcái chai, lọkhk[kʰ][k̚]caoĐã bị lược bỏ
คค ควายkho khwaicon trâukhk[kʰ][k̚]thấp
ฅฅ คนkhỏ khoncon ngườikhk[kʰ][k̚]thấpĐã bị lược bỏ
ฆฆ ระฆังkho ra-khangcái chuôngkhk[kʰ][k̚]thấp
งง งูngo ngucon rắnngng[ŋ][ŋ]thấp
จจ จานcho chancái đĩacht[tɕ][t̚]trung
ฉฉ ฉิ่งcho chingcái chũm chọech –[tɕʰ]–cao
ชช ช้างcho changcon voicht[tɕʰ][t̚]thấp
ซซ โซ่sô sodây xíchst[s][t̚]thấp
ฌฌ เฌอchò chơcái câych –[tɕʰ]–thấp
ญญ หญิงyo yìngphụ nữyn[j][n]thấp
ฎฎ ชฎาđo chá-đamũ đội đầu chadadt[d][t̚]trung
ฏฏ ปฏักto pá-tạccái giáo, laott[t][t̚]trung
ฐฐ ฐานtho thancái bệ, đôntht[tʰ][t̚]cao
ฑฑ มณโฑtho monthonhân vật Montho (Ramayana)tht[tʰ][t̚]thấp
ฒฒ ผู้เฒ่าtho phu-thaongười giàtht[tʰ][t̚]thấp
ณณ เณรno nênnhà sưnn[n][n]thấp
ดด เด็กđo đệcđứa trẻdt[d][t̚]trung
ตต เต่าto taocon rùatt[t][t̚]trung
ถถ ถุงtho thungcái túitht[tʰ][t̚]cao
ทท ทหารtho tháhanbộ độitht[tʰ][t̚]thấp
ธธ ธงtho thoonglá cờtht[tʰ][t̚]thấp
นน หนูno nucon chuộtnn[n][n]thấp
บบ ใบไม้bo baimaicái lábp[b][p̚]trung
ปป ปลาpo placon cápp[p][p̚]trung
ผผ ผึ้งpho phưngcon ongph –[pʰ]–cao
ฝฝ ฝาfo facái nắp, vungf –[f]–cao
พพ พานpho phàncái khay kiểu Tháiphp[pʰ][p̚]thấp
ฟฟ ฟันfo fancái răngfp[f][p̚]thấp
ภภ สำเภาpho sảm-phaothuyền buồmphp[pʰ][p̚]thấp
มม ม้าmo macon ngựamm[m][m]thấp
ยย ยักษ์yo yakkhổng lồ, dạ-xoay– hoặc n[j]– hoặc [n]thấp
รร เรือro rưacái thuyền (nói chung)rn[r][n]thấp
ลล ลิงlo lingcon khỉln[l][n]thấp
วว แหวนwo wẻncái nhẫnw–[w]–thấp
ศศ ศาลาso salacái chòist[s][t̚]cao
ษษ ฤๅษีso rưa-síthầy tust[s][t̚]cao
สส เสือso sưacon hổst[s][t̚]cao
หห หีบho hipcái hộp, hòmh–[h]–cao
ฬฬ จุฬาlo chu-lacon diềuln[l][n]thấp
ออ อ่างo ảngcái chậu– –[ʔ]–trung
ฮฮ นกฮูกho nok-hukcon cúh –[h]–thấp
Ghi chú
  1. ^ Nét cong dưới chữ cái ญ được lược bỏ khi có chữ cái khác đi kèm, ví dụ: ญ + ◌ู = ญู
  2. ^ Tương tự ญ, ฐ + ◌ู = ฐู
  3. ^ Khi ย đứng cuối cùng một âm, nó thường là một phần của nguyên âm trong âm đó. Ví dụ: mai (หมาย, [maːj˩˥]), muai (หมวย, [muaj˩˥]), roi (โรย, [roːj˧]), thui (ทุย, [tʰuj˧]). Ngoại lệ, trong một số trường hợp ย không phải một phần của nguyên âm mà là một phụ âm cuối, ví dụ: phinyo (ภิยโย, [pʰĩn˧.joː˧]).
  4. ^ Khi ว đứng cuối cùng một âm, nó luôn luôn là một phần của nguyên âm trong âm đó. Ví dụ: hio (หิว, [hiw˩˥]), kao (กาว, [kaːw˧]), klua (กลัว, [kluːa˧]), reo (เร็ว, [rew˧]).
  5. ^ Trong một số trường hợp, อ trở thành phụ âm câm khi đứng đầu một âm bắt đầu bằng nguyên âm.

Nguyên âm

Trong tiếng Thái có 32 nguyên âm tạo thành 9 giọng nguyên âm ngắn, 9 giọng nguyên âm dài, 3 hợp âm. Trong ngôn ngữ Thái nguyên âm không bao giờ đứng đầu câu. Nguyên âm có thể được viết trên, dưới, trước và sau các phụ âm. Các nguyên âm kép (gọi chung cho những nguyên âm có 2 ký tự trở lên) có thể ở hai bên của phụ âm. Sau đây là bản thứ tự của các nguyên âm trong tiếng Thái.

Ký tựTên gọiKết hợp tạo thành chữ
Tiếng TháiRTGS
ะวิสรรชนีย์Wisanchani (từ tiếng Phạn: visarjanīya)◌ะ; ◌ัวะ; เ◌ะ; เ◌อะ; เ◌าะ; เ◌ียะ; เ◌ือะ; แ◌ะ; โ◌ะ
◌ัไม้หันอากาศMai han a-kat◌ั◌; ◌ัว; ◌ัวะ
◌็ไม้ไต่คู้Mai tai khu◌็; ◌็อ◌; เ◌็◌; แ◌็◌
าลากข้างLak khang◌า; ◌า◌; ำ; เ◌า; เ◌าะ
◌ิพินทุอิPhinthu i◌ิ; เ◌ิ◌; ◌ี; ◌ี◌; เ◌ีย; เ◌ียะ; ◌ื◌; ◌ือ; เ◌ือ; เ◌ือะ
◌̍ฝนทองFon thong◌ี; ◌ี◌; เ◌ีย; เ◌ียะ
◌̎ฟันหนูFan nu◌ื◌; ◌ือ; เ◌ือ; เ◌ือะ
◌ํนิคหิตNikkhahit◌ึ; ◌ึ◌; ◌ำ
◌ุตีนเหยียดTin yiat◌ุ; ◌ุ◌
◌ูตีนคู้Tin khu◌ู; ◌ู◌
เไม้หน้าMai naเ◌; เ◌◌; เ◌็◌; เ◌อ; เ◌อ◌; เ◌อะ; เ◌า; เ◌าะ; เ◌ิ◌; เ◌ีย; เ◌ีย◌; เ◌ียะ; เ◌ือ; เ◌ือ◌; เ◌ือะ; แ◌; แ◌◌; แ◌็◌; แ◌ะ
โไม้โอMai oโ◌; โ◌◌; โ◌ะ
ใไม้ม้วนMai muanใ◌
ไไม้มลายMai malaiไ◌
อตัว อTua o◌อ; ◌็อ◌; ◌ือ; เ◌อ; เ◌อ◌; เ◌อะ; เ◌ือ; เ◌ือะ
ยตัว ยTua yoเ◌ีย; เ◌ีย◌; เ◌ียะ
วตัว วTua wo◌ัว; ◌ัวะ
ฤตัว ฤTua rueฤ
ฤๅตัว ฤๅTua rueฤๅ
ฦตัว ฦTua lueฦ
ฦๅตัว ฦๅTua lueฦๅ
Ghi chú:
  1. ^ Luôn đi kèm với phinthu i (◌ิ).

Nguyên âm kép

 TrướcSau
không tròn môikhông tròn môitròn môi
ngắndàingắndàingắndài
Nguyên âm ghép trên -dưới/i/
 -ิ 		/iː/
 -ี 		/ɯ/
 -ึ 		/ɯː/
 -ื 		/u/
 -ุ 		/uː/
 -ู 
Nguyên âm ghép đầu-cuối/e/
เ-ะ		/eː/
เ-		/ɤ/
เ-อะ		/ɤː/
เ-อ		/o/
โ-ะ		/oː/
โ-
Nguyên âm ghép mở giữa -/ɛ/
แ-ะ		/ɛː/
แ-		  /ɔ/
เ-าะ		/ɔː/
-อ
Nguyên âm ghép - một phần  /a/
-ะ, -ั		/aː/
-า		  

9 nguyên âm ngắn và 9 nguyên âm dài

Nguyên âm dàiNguyên âm ngắn
Chữ TháiIPAÝ nghĩaChữ TháiIPAÝ nghĩa
–า/aː//fǎːn/'cắt (dùng dao)'–ะ/a//fǎn/'giấc mơ'
–ี /iː//krìːt/'cắt (dùng kéo)'–ิ /i//krìt/'dao găm dài'
–ู /uː//sùːt/'thở vào'–ุ /u//sùt/'cận kề'
เ–/eː//ʔēːn/'nằm tựa lên'เ–ะ/e//ʔēn/'dây chằng (cơ)'
แ–/ɛː//pʰɛ́ː/'bị đánh bại'แ–ะ/ɛ//pʰɛ́ʔ/'con dê'
–ื /ɯː//kʰlɯ̂ːn/'sóng'–ึ /ɯ//kʰɯ̂n/'đi lên'
เ–อ/ɤː//dɤ̄ːn/'đi bộ'เ–อะ/ɤ//ŋɤ̄n/'bạc'
โ–/oː//kʰôːn/'ngã xuống'โ–ะ/o//kʰôn/'đặc (súp)'
–อ/ɔː//klɔːŋ/'trống'เ–าะ/ɔ//klɔ̀ŋ/'hộp'

Các nguyên âm có nghĩa tương đồng

DàiNgắn
TháiIPATháiIPA
–าย/aːj/ไ–*, ใ–*, ไ–ย/aj/
–าว/aːw/เ–า*/aw/
เ–ีย/iːa/เ–ียะ/ia/
–––ิว/iw/
–ัว/uːa/–ัวะ/ua/
–ูย/uːj/–ุย/uj/
เ–ว/eːw/เ–็ว/ew/
แ–ว/ɛːw/––
เ–ือ/ɯːa/––
เ–ย/ɤːj/––
–อย/ɔːj/––
โ–ย/oːj/––

3 hợp âm của nguyên âm

TháiIPA
เ–ียว/iow/
–วย/uɛj/
เ–ือย/ɯɛj/